Home » Nieuws en achtergronden » Overstag gaan

Overstag gaan

De eerste lessen over zeiltechnieken, dat kan natuurlijk ook op het droge! Daarom starten we in dit nummer met een tweede vaste rubriek: naast de typen zeilboten die we periodiek behandelen, gaan we ook met een serie over manoeuvres en handelingen aan de slag die je kunnen helpen met het zeilen nog voordat je in boot gestapt bent. We beginnen met overstag gaan.

Grote kans dat je al eens van overstag gaan gehoord hebt, want deze manoeuvre – waarbij de voorsteven van de zeilboot door de wind wordt gedraaid en de zeilen naar het andere boord worden verplaatst – is een van de bekendste termen uit het zeilen. Overstag gaan is een specifieke vorm van door de wind gaan. Eigenlijk komt het erop neer dat de boot een richting op vaart met de zeilen over een bepaalde boeg, en daarna met de zeilen over de andere boeg verder vaart. De giek komt overdwars over de boot heen om dat mogelijk te maken.

‘Klaar om te wenden – Ree!’

Overstag gaan is de belangrijkste en meest voorkomende manoeuvre, en kent een aantal vaste onderdelen die nauwkeurig uitgevoerd moeten worden.

De eerste daarvan is het commando “klaar om te wenden!”, gegeven door de stuurman die samen met de fokkenist de manoeuvre uitvoert. De stuurman bepaalt het moment waarop de draai wordt ingezet. Kijken is voor de veiligheid en de koersplanning belangrijk: vóór de draai wordt ingezet geeft de stuurman met het commando “ree” het moment aan waarop de overstag daadwerkelijk wordt ingezet.

Dus: eerst “ree”, en dan pas de draai inzetten. Het vervolgens goed meesturen van de fokkenist in de overstag is doorslaggevend voor het goed verlopen van de manoeuvre. Alvorens overstag gaan is het belangrijk dat iedereen weet wat-ie moet doen, dus laten we de gehele handeling eens doornemen.

Overstag gaan in stappen

Het stappenplan voor over stag gaan gaat als volgt:

1. de stuurman gaat verzitten voor het moment dat de giek overkomt
2. de bemanning gaat verzitten met het gezicht naar de fok, waarbij beide fokkeschoten worden vastgehouden
3. “Klaar om te wenden!”
4. “Ree!”
5. bij “ree” wordt de draaibeweging ingezet
6. “Fok over” wordt gezegd wanneer de giek overkomt
7. Er is nu een nieuwe zeilrichting ingezet!